Webtoegankelijkheid – wat is het?

Webtoegankelijkheid is de Nederlandse vertaling voor de veel gebruikte Engelse term: “web accessibility.” Het  is een fundamenteel principe geworden bij het ontwerpen van websites, het zorgt ervoor dat het internet open en inclusief is voor iedereen. In dit artikel wordt ingegaan op het belang van webtoegankelijkheid, de wettelijke status ervan en de invloed op de gebruikerservaring en merkreputatie.

Wat is webtoegankelijkheid?

Webtoegankelijkheid is het ontwerpen van websites en digitale bronnen op een manier die tegemoet komt aan gebruikers met verschillende behoeften. Dit omvat vele ontwerpaspecten die, mits nageleefd, het web gebruiksvriendelijker maken voor iedereen.

In dit artikel gaan we dieper in op de principes van webtoegankelijkheid die je zou moeten volgen, bespreken we het diepere belang van webtoegankelijkheid voor je merk en geven we praktische tips voor een inclusieve online ervaring.

De 4 principes van webtoegankelijkheid

Er zijn vier hoofdprincipes die deel uitmaken van de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG). Deze richtlijnen zijn overeengekomen door een afdeling van het World Wide Web Consortium (afgekort W3C). Dit is een wereldwijde standaardenorganisatie die sinds 1994 bestaat en internationale standaarden voor het web bepaalt.

De vier principes zijn Perceivable, Operable, Understandable en Robust (of POUR). We duiken in elk van de principes en bespreken kort wat deze voor jouw website betekenen.

Perceivable

Dit eerste principe stelt dat alle informatie en alle onderdelen van de gebruikersinterface op een website waarneembaar moeten zijn voor alle gebruikers. Ongeacht de vaardigheid van een persoon, moet deze alle onderdelen van een website kunnen begrijpen.

Hoe ziet dit er uit in de praktijk? Dit houdt in dat je tekst alternatieven biedt voor niet-tekstuele inhoud zoals afbeeldingen en multimedia, zodat schermlezers de informatie kunnen voorlezen aan gebruikers met een visuele beperking.

Het gaat ook om het gebruik van duidelijke kleuren en contrasten om gebruikers met visuele waarnemingsproblemen, zoals kleurenblindheid, te helpen. Het betekent ook het verbeteren van de bruikbaarheid door tekst en inhoud aan te bieden die kan worden aangepast aan verschillende schermformaten en resoluties.

Operable

Waar het eerste principe zich richtte op het duidelijk maken van de informatie op een site, benadrukt dit tweede principe de noodzaak om alle websites actief bruikbaar te maken voor alle gebruikers.

Je kunt ervoor zorgen dat je website aan dit principe voldoet door te controleren of gebruikers gemakkelijk toegang hebben tot alle gebruikersinterface-elementen en ze kunnen gebruiken via verschillende invoermethoden. Kan iemand jouw website gebruiken met behulp van toetsenbordnavigatie of spraakopdrachten?

Het is ook belangrijk om gebruikers voldoende tijd te geven om de inhoud op je pagina te lezen en zich ermee bezig te houden, vooral voor mensen met cognitieve of motorische beperkingen.

Understandable

Dit principe verwijst naar de garantie dat webinhoud en functionaliteiten duidelijk en gemakkelijk te begrijpen zijn. Websites moeten duidelijke en heldere taal gebruiken en jargon of ingewikkelde terminologie vermijden, zodat gebruikers de gepresenteerde informatie gemakkelijk kunnen begrijpen.

Een ander onderdeel van dit principe is dat websites ervoor moeten zorgen dat hun content goed georganiseerd is. Dit houdt ook in dat paginastructuren logisch moeten zijn opgebouwd, zodat gebruikers begrijpen hoe ze de pagina moeten gebruiken. Dit geldt zelfs voor foutmeldingen en instructies, die zo informatief en begrijpelijk mogelijk moeten zijn en geen verwarring mogen veroorzaken.

Robust

Dit laatste principe onderstreept het belang van het ontwikkelen van webinhoud die veel verschillende soorten situaties of mogelijkheden ondersteunt. Het gaat er ook om je site toekomstbestendig te maken voor toekomstige technologieën. Je kunt aan dit principe voldoen door je voortdurend aan webstandaarden te houden en je website te testen om er zeker van te zijn dat er geen grote fouten in zitten en dat alle soorten apparaten er gebruik van kunnen maken.

Waarom is webtoegankelijkheid belangrijk?

Laten we eens kijken naar een paar belangrijke redenen die het belang van webtoegankelijkheid benadrukken en hoe dit van invloed is op gebruikers, bedrijven en het bredere digitale landschap.

Wettelijke vereisten

Webtoegankelijkheid is van juridisch belang. Op globaal niveau wordt webtoegankelijkheid erkend als een fundamenteel mensenrecht onder het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van personen met een handicap (UNCRPD).

Binnen de Europese Unie zijn er meerdere richtlijnen die toegankelijkheid voor websites en mobiele applicaties verplicht stellen, met specifieke normen en tijdlijnen voor naleving. Het niet voldoen aan deze verplichtingen kan uiteindelijk leiden tot juridische gevolgen, waaronder boetes.

Eén zo’n stuk wetgeving is de Europese toegankelijkheidswet, een richtlijn die in 2019 van kracht ging maar pas in 2025 bindend is. Deze richtlijn vermeldt een groot aantal sectoren van de samenleving die barrières voor de toegang van personen met een handicap moeten verminderen.

Een sector die onder deze richtlijn valt, is e-commerce. Hierbij wordt verwacht dat alle gebruikers gelijke toegang hebben tot online winkels, ongeacht hun capaciteiten. Tegen 2025 wordt verwacht dat alle EU-landen de regels van de richtlijn met betrekking tot toegankelijkheid in hun nationale wetgeving hebben opgenomen.

Daarom is het vanuit juridisch oogpunt belangrijk om de regelgeving voor webtoegankelijkheid te volgen om financiële boetes te voorkomen, maar ook om je website toekomstbestendig te maken voor toekomstige wetswijzigingen en, het allerbelangrijkste, om ethisch te zijn tegenover alle individuen, ongeacht hun capaciteiten.

Betere online winkelervaring

Voor eigenaars van e-commerce en online winkels speelt toegankelijkheid een belangrijke rol om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk potentiële klanten aankopen kunnen doen op je site.

Toegankelijke websites zijn ontworpen met een gebruikersgerichte benadering, waar alle gebruikers baat bij hebben. Goed gestructureerde inhoud en een duidelijke websitenavigatie helpen bijvoorbeeld niet alleen mensen met een handicap, maar zorgen ook voor een soepelere winkelervaring voor al je klanten.

Een toegankelijke webwinkel is in veel regio’s niet alleen een wettelijke noodzaak, maar ook een zakelijke noodzaak. Door toegankelijkheidsfuncties en goede werkwijzen te integreren, verbeter je de winkelervaring voor een grote verscheidenheid aan klanten.

Vertrouwen in je merk opbouwen en je klantenbestand uitbreiden

Als je laat zien dat je om alle potentiële klanten geeft en toegankelijkheidsprincipes volgt, toon je de ethiek van je bedrijf en vergroot je het vertrouwen van klanten in je merk, ook buiten je website. Veel klanten zullen eerder vertrouwen hebben in bedrijven die inclusiviteit hoog in het vaandel hebben staan en ethische principes hanteren. Dit kan op zijn beurt de klantloyaliteit verhogen, omdat je klanten het zullen waarderen dat je een stapje extra zet voor een naadloze en inclusieve ervaring.

Een breed scala aan klanten aanspreken is ook essentieel voor de groei van je bedrijf. Met webtoegankelijkheid kun je nieuwe klantsegmenten bereiken die door andere bedrijven misschien over het hoofd zijn gezien. Door je website toegankelijk te maken, kun je dus ook je klantenbestand alleen maar verbreden.

Kortom, webtoegankelijkheid is niet alleen een aantrekkelijk concept. Het is een manier van denken voor websiteontwikkeling die jouw e-commerce bedrijf kan laten groeien, je klantenbestand kan uitbreiden en een positief merkimago kan bevorderen. Door je webwinkel toegankelijk te maken voor iedereen voldoe je aan de wettelijke vereisten en draag je bij aan een meer inclusieve en gebruiksvriendelijke digitale omgeving.

Hoe controleer je webtoegankelijkheid?

Het garanderen van webtoegankelijkheid omvat een combinatie van methoden en tools die ontworpen zijn om te evalueren of je website voldoet aan de toegankelijkheidsnormen. Hier volgt een kort overzicht van hoe webtoegankelijkheid kan worden getest.

Geautomatiseerde testtools

Er zijn geautomatiseerde tools voor toegankelijkheidstests die je website snel kunnen scannen en veelvoorkomende toegankelijkheidsproblemen kunnen opsporen. Deze tools zijn waardevol voor een eerste beoordeling en om potentiële problemen te vinden met betrekking tot code, afbeeldingen en de structuur van de inhoud. Ze kunnen beperkingen hebben, dus handmatig testen is ook noodzakelijk.

Handmatig testen

Handmatig testen is de sleutel tot het controleren van webtoegankelijkheid. Hierbij worden de inhoud, navigatie en interactieve elementen van je website bekeken om problemen te vinden die de geautomatiseerde tools mogelijk over het hoofd zien. Handmatig testen zorgt voor een grondig onderzoek naar de toegankelijkheid van je site en biedt waardevolle inzichten in de gebruikerservaring. Onderdeel van een handmatige test kan gebruikersonderzoek zijn, waarbij je feedback krijgt van gebruikers nadat ze je site hebben gebruikt.

Gebruikerstests en onderzoek

Bij gebruikerstests worden personen met een handicap idealiter bij het testproces betrokken om hun eerstehands ervaringen op jouw website te leren kennen. Door te observeren hoe gebruikers door je site navigeren, kun je specifieke uitdagingen identificeren en feedback krijgen om gerichte verbeteringen aan te brengen.

Gebruikerstests verbeteren niet alleen de toegankelijkheid, maar dragen ook bij aan het opbouwen van vertrouwen in je merk door te laten zien dat je je inzet voor inclusiviteit.

Vergeet niet dat het waarborgen van webtoegankelijkheid een continu proces is en dat regelmatige evaluaties cruciaal zijn voor het behouden van een inclusieve digitale omgeving.

Snelle toegankelijkheidsoplossingen voor je website

Je vraagt je misschien af “hoe kan ik mijn website toegankelijk maken?”. Als het gaat om het verbeteren van webtoegankelijkheid, zijn er een aantal snelle oplossingen die je vandaag al kunt implementeren en die je website een stuk toegankelijker maken.

Kleurcontrast

Een van de snelste manieren om webtoegankelijkheid te verbeteren is door het kleurcontrast op je webpagina’s aan te pakken. Dit betekent dat er voldoende kleurverschil moet zijn tussen tekst en achtergrondelementen. Een goed kleurcontrast maakt het lezen van tekst aangenamer voor elke gebruiker, ongeacht zijn of haar capaciteiten, maar het is essentieel om je inhoud leesbaar te maken voor gebruikers met bepaalde visuele beperkingen of kleurenblindheid.

Het implementeren van deze oplossing verbetert niet alleen de toegankelijkheid, maar komt ook de zoekmachineoptimalisatie (SEO) van je website ten goede. Zoekmachines bestraffen vaak websites met een slecht kleurcontrast en slechte leesbaarheid. Kleurcontrast is daarom iets waar je rekening mee moet houden als je aan je site werkt.

Alt tekst

Alternatieve tekst, meestal gewoon alt-tekst genoemd, is een essentieel onderdeel van webtoegankelijkheid. Met alt-tekst geef je beschrijvingen voor afbeeldingen en grafieken, waardoor toegankelijkheidshulpprogramma’s zoals schermlezers de inhoud kunnen lezen.

Ervoor zorgen dat al je afbeeldingen alt-tekst bevatten is ook belangrijk voor je SEO. Zoekmachines vertrouwen hierop bij het crawlen van websites om de context van afbeeldingen te begrijpen, dus het toevoegen van alt-tekst kan de zoekmachine rankings van je website verbeteren. Omgekeerd kan het niet verstrekken van alt-tekst resulteren in SEO-straffen, dus zorg ervoor dat je beschrijvende alt-tekst toevoegt voor alle afbeeldingen op je site.

Alt-tekst is meestal eenvoudig toe te voegen in je content management systeem (CMS), dus zorg ervoor dat al je afbeeldingen deze tekstbeschrijvingen hebben. Het is een goede manier om de toegankelijkheid te verbeteren en mogelijk meer verkeer naar je site te leiden.

Knoppen en calls to action (CTA’s)

Knoppen en calls to action (oproepen tot actie) spelen een belangrijke rol op veel webpagina’s, vooral op e-commercesites waar je wilt dat gebruikers op ” Voeg toe aan winkelwagen” of “Afrekenen” klikken. Als de knoppen te klein zijn om te lezen of om op te tikken, of als ze verwarrend of niet beschrijvend zijn gelabeld, loop je het risico dat je gebruikers een negatieve ervaring hebben of je website helemaal verlaten.

Er zijn een paar acties die je kunt ondernemen om ervoor te zorgen dat je knoppen en CTA’s toegankelijk zijn:

• Beschrijvende tekst: Knoppen moeten een duidelijke, beschrijvende tekst hebben die hun doel verduidelijkt. Gebruik in plaats van vage labels als “Klik hier” of “Verzenden” labels die context bieden, zoals “Voeg item toe aan winkelwagen” of “Ga verder naar kassa”. Dit helpt gebruikers, inclusief degenen die afhankelijk zijn van schermlezers, om de functie van de knop te begrijpen.
• Aanpasbare knoppen: Sta gebruikers toe om het formaat van knoppen aan te passen en de lettergrootte aan te passen aan hun individuele behoeften. Deze functie verbetert niet alleen de toegankelijkheid, maar biedt ook een meer gepersonaliseerde ervaring.
• Zoomvriendelijk ontwerp: Houd bij het ontwerp van je knoppen en CTA’s rekening met gebruikers die mogelijk moeten inzoomen op hun scherm. Zorg ervoor dat de knoppen functioneel en leesbaar blijven wanneer een gebruiker inzoomt.

Door ervoor te zorgen dat knoppen en CTA’s toegankelijk zijn, kunnen gebruikers hun weg vinden op je website en het hele traject op je pagina afleggen.

Voeg transcripties en bijschriften toe aan je multimedia-inhoud

Multimedia content, zoals video’s en tutorials, kunnen toegankelijker worden gemaakt door transcripties en bijschriften te bieden. Dit is opnieuw een win-win voor zowel toegankelijkheid als SEO, omdat het voordelen heeft voor beide aspecten.

Een op tekst gebaseerd alternatief voor gesproken materiaal is essentieel voor de toegankelijkheid voor slechthorenden en mensen die de voorkeur geven aan geschreven inhoud.

Het opnemen van transcripties en bijschriften verbetert ook het vermogen van zoekmachines om je content te crawlen. Net als bij alt-tekst vertrouwen zoekmachines op tekstuele gegevens om te begrijpen wat er op je site staat. Bijschriften en transcripties bieden deze waardevolle context, waardoor je video’s makkelijker te ontdekken zijn en aantrekkelijker zijn voor zowel menselijke gebruikers als zoekalgoritmen.

Kortom: geef stijl niet de voorkeur boven functionaliteit

Hoewel een visueel aantrekkelijke website een goede zaak is, is het essentieel om bij het ontwerp van je website stijl niet boven functionaliteit te stellen. Webtoegankelijkheid is niet alleen een wettelijk vereiste op veel plaatsen, maar het is ook een middel om je publiek uit te breiden, SEO te verbeteren en een manier om de gebruikerservaring voor al je websitebezoekers te verbeteren.

Door deze snelle toegankelijkheidsoplossingen in gedachten te houden en vanaf het begin van je webontwikkeling rekening te houden met toegankelijkheid, kun je een goed evenwicht vinden tussen uiterlijk en functionaliteit. Vergeet niet dat iedereen baat heeft bij toegankelijkheid door een meer inclusieve, ethische en gebruiksvriendelijke digitale aanwezigheid te creëren.

Toegankelijkheid: goed voor je bedrijf, goed voor de wereld

Zoals we in dit artikel hebben uitgelegd, is webtoegankelijkheid niet zomaar een concept. Het is een wettelijke verplichting en een zakelijke beslissing die een grote impact kan hebben. Door je digitale aanwezigheid meer inclusief te maken, boor je niet alleen een breder klantenbestand aan, maar versterk je ook je merkreputatie en je positie in zoekmachines.

Het belang van webtoegankelijkheid gaat echter veel verder dan de zakelijke voordelen. Het maakt deel uit van het streven naar een eerlijkere online wereld. Nu digitale interacties een steeds groter deel van het dagelijks leven uitmaken, verdient iedereen de kans om deel te nemen, toegang te krijgen tot informatie en gebruik te maken van online bronnen, ongeacht hun capaciteiten.

Of je nu snelle toegankelijkheidsverbeteringen aanbrengt op je bestaande website of nieuwe dingen in gedachten moet houden bij het ontwerpen van een nieuwe site, vergeet niet dat je met dit werk bijdraagt aan een toegankelijker, gastvrijer en beter verbonden digitaal landschap. Je behartigt je zakelijke belangen en bouwt mee aan een wereld waarin technologie echt ten dienste staat van de hele mensheid. Toegankelijkheid is niet alleen goed voor je bedrijf; het is goed voor de wereld.